Jak działa simmering? Budowa i zasada działania uszczelnień obrotowych

Simmeringi, czyli uszczelnienia wału obrotowego, to kluczowe elementy chroniące mechanizmy przed wyciekiem smaru i zanieczyszczeniami. Choć niewielkie, są niezastąpione w maszynach, pojazdach i urządzeniach AGD. W tym artykule omawiamy ich działanie, budowę i dobór do różnych zastosowań.

Czym jest simmering?

Simmering to uszczelnienie promieniowe wału, które pracuje w miejscu styku elementu wirującego (najczęściej wału) z obudową. Jego zadaniem jest:

• utrzymanie środka smarnego (np. oleju, smaru) wewnątrz układu,

• ochrona przed kurzem, wodą, błotem i innymi zanieczyszczeniami z zewnątrz,

• minimalizacja tarcia i zużycia pomiędzy elementami ruchomymi.

Budowa simmeringa – co się kryje wewnątrz?

Typowy simmering składa się z kilku kluczowych elementów:

Obudowa (metalowa lub gumowa)

Nadaje kształt i umożliwia osadzenie simmeringa w gnieździe. Może być:

• całkowicie gumowana (lepsze uszczelnienie w nierównych gniazdach),

• częściowo metalowa (większa sztywność).

Wargowa część uszczelniająca (element roboczy)

Elastyczna warga z elastomeru przylega do wału i odpowiada za właściwą szczelność. Jej docisk powstaje dzięki napięciu wstępnemu oraz wspomagającej sprężynie.

Sprężyna dociskowa (sprężyna śrubowa typu garter spring)

Zwiększa nacisk wargi uszczelniającej na wał, utrzymując odpowiednią szczelność nawet przy zużyciu.

Dodatkowa warga przeciwpyłowa (w uszczelnieniach dwuwargowych)

Oddziela zanieczyszczenia zewnętrzne od części roboczej. Chroni przed piaskiem, wodą, błotem.

Zasada działania simmeringa

Działanie simmeringa opiera się na kontrolowanym docisku elastycznej wargi do powierzchni obracającego się wału. Podczas ruchu obrotowego, warga tworzy cienką warstwę filmu olejowego, która:

• zapewnia smarowanie kontaktowe,

• minimalizuje zużycie materiału,

• zapobiega wyciekom medium roboczego,

• jednocześnie tworzy barierę dla ciał obcych z zewnątrz.

Dzięki temu simmering działa jak zawór jednokierunkowy – utrzymuje smar w środku, nie wpuszcza zanieczyszczeń z zewnątrz.

Jak dobrać simmering do aplikacji?

Średnica wału i obudowy

Najważniejsze wymiary to:

• średnica wewnętrzna (na wał),

• średnica zewnętrzna (do obudowy),

• wysokość (szerokość) simmeringa.

Medium robocze i temperatura

• Dla oleju: standardowy NBR,

• Dla smarów stałych: uszczelnienia z FKM,

• Dla agresywnych mediów chemicznych: PTFE lub FFKM,

• Dla wysokich temperatur: FKM (Viton) lub silikon.

Prędkość obrotowa

Im szybciej obraca się wał, tym wyższe wymagania co do materiału, konstrukcji i smarowania.

Ciśnienie robocze

Standardowe simmeringi działają do 0,5 bar. Do wyższych ciśnień stosuje się uszczelki ciśnieniowe (np. z podparciem PTFE).

Częste przyczyny awarii simmeringów

• Zbyt duża chropowatość wału – warga zużywa się szybciej, pojawia się przeciek,

• Uszkodzenie sprężyny dociskowej – brak napięcia i wyciek,

• Nadmierne bicie promieniowe wału – simmering nie nadąża kompensować ruchu,

• Temperatura przekraczająca zakres materiału – elastomer twardnieje, pęka,

• Zanieczyszczenia zewnętrzne – brak dodatkowej wargi ochronnej,

• Zły montaż – skręcenie lub przecięcie wargi.

Jak zwiększyć trwałość simmeringów?

• Używaj odpowiedniego smaru przy montażu – zmniejsza ryzyko suchego startu,

• Zastosuj ochraniacze wałów (shaft sleeves), jeśli powierzchnia jest zużyta,

• Zadbaj o stan techniczny wału – odpowiednia chropowatość Ra 0,2–0,4 µm,

• Używaj dwuwargowych uszczelnień, jeśli układ pracuje w brudnym otoczeniu,

• Regularnie kontroluj stan simmeringów podczas przeglądów serwisowych.

Gdzie kupić simmeringi i na co zwrócić uwagę?

W lokalnych hurtowniach technicznych (np. w Bydgoszczy) możesz:

• dobrać simmering po wymiarach,

• skorzystać z doradztwa technicznego,

• zamówić uszczelnienia nietypowe lub do pracy w trudnych warunkach,

• zweryfikować oryginalność produktu – na rynku jest wiele zamienników niskiej jakości.

Podsumowanie

Simmeringi to niewielkie, ale kluczowe komponenty wielu układów mechanicznych. Ich prawidłowy dobór, montaż i kontrola wpływają bezpośrednio na żywotność łożysk, przekładni i całych systemów napędowych. Pamiętaj, że dobry simmering to nie tylko szczelność, ale i ochrona – zarówno dla wału, jak i dla całej maszyny.

Potrzebujesz pomocy w doborze simmeringa? Skontaktuj się z nami – oferujemy szeroki wybór uszczelnień obrotowych oraz profesjonalne wsparcie techniczne!